Ατατούρκ, Κεμάλ Μουσταφά

Ατατούρκ, Κεμάλ Μουσταφά
(Θεσσαλονίκη 1881 – Κωνσταντινούπολη 1938). Τούρκος πολιτικός και στρατιωτικός, θεμελιωτής της νέας Τουρκίας. Σπούδασε στη Στρατιωτική Ακαδημία και στη Σχολή Πολέμου της Κωνσταντινούπολης και διακρινόταν για την ιδιαίτερη επίδοσή του στα μαθηματικά. Αναμείχτηκε στην κίνηση των Νεότουρκων και εξορίστηκε στη Δαμασκό, όπου ίδρυσε (1906) τη μυστική πολιτική οργάνωση Βατάν (Πατρίδα). Δραπέτευσε και ήρθε στη Θεσσαλονίκη όπου ενώθηκε με το κομιτάτο Ένωση - Πρόοδος. Διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην επανάσταση των Νεότουρκων το 1908, διαφώνησε όμως με την ηγεσία και ασχολήθηκε από τότε με τα στρατιωτικά. Ικανότατος αξιωματικός, διακρίθηκε στον Ιταλοτουρκικό πόλεμο της Τριπολίτιδας (1911) και στους Βαλκανικούς πολέμους (1912-13). Αντιτάχτηκε στη βιαστική είσοδο της Τουρκίας στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο και υπερασπίστηκε με επιτυχία τη χερσόνησο της Καλλίπολης κατά την απόβαση των αγγλογαλλικών δυνάμεων (1915). Μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου πολέμου στάλθηκε επιθεωρητής του στρατού στην περιοχή της Τραπεζούντας, όπου όμως άρχισε να οργανώνει εθνικό κίνημα, το οποίο αντιτασσόταν στις απαιτήσεις των νικητών συμμάχων. Η κυβέρνηση τον ανακάλεσε, αλλά αυτός έφυγε στο Ερζερούμ, όπου έγινε πρόεδρος επαναστατικής επιτροπής, που έκανε έδρα της την Άγκυρα. Ανέλαβε την ηγεσία των τουρκικών δυνάμεων εναντίον των ελληνικών στρατευμάτων στη Μικρά Ασία και σχημάτισε επαναστατική κυβέρνηση στην Άγκυρα, η οποία απέρριψε τους όρους της συνθήκης του Σαν Ρέμο. Τελικά, η Μικρασιατική καταστροφή, η κατάργηση του σουλτανάτου και η διάλυση της κυβέρνησης της Κωνσταντινούπολης οδήγησαν στην πλήρη επικράτησή του. Τον Οκτώβριο του 1923 ανακηρύχθηκε η τουρκική δημοκρατία και η εθνοσυνέλευση εξέλεξε τον Α. πρόεδρό της, αξίωμα στο οποίο παράμεινε έως τον θάνατό του. Κατά την ειρηνική αυτή περίοδο προσπάθησε να αναμορφώσει και να εκσυγχρονίσει τη χώρα του με ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις και να την οργανώσει σε σύγχρονο κράτος. Κατάργησε την πολυγαμία, τον φερετζέ και το φέσι και καθιέρωσε το γρηγοριανό ημερολόγιο, το λατινικό αλφάβητο και με νόμο (1938) υποχρέωσε τους πολίτες της χώρας του να αποκτήσουν ο καθένας τους οικογενειακό επώνυμο. Ο ίδιος υιοθέτησε το επώνυμο Α., που σημαίνει Πατέρας των Τούρκων. Το μαυσωλείο του Κεμάλ Ατατούρκ στην Άγκυρα (φωτ. Bevilacqua). Ο Κεμάλ Ατατούρκ, θεμελιωτής της νέας Τουρκίας.

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • Κεμάλ Μουσταφά — Τούρκος πολιτικός. Βλ. λ. Ατατούρκ, Κεμάλ Μουσταφά …   Dictionary of Greek

  • Ανατολικό Ζήτημα — Ονομάστηκε έτσι η πολύπλοκη πολιτική κατάσταση που δημιουργήθηκε στη Βαλκανική χερσόνησο και στην Εγγύς Ανατολή από τον ανταγωνισμό των Μεγάλων Δυνάμεων οι οποίες, παρακολουθώντας την εξασθένηση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, κυρίως μετά την… …   Dictionary of Greek

  • κύπρος — I Νησιωτικό κράτος της ανατολικής Μεσογείου. Βρίσκεται Δ της Συρίας και Ν της Τουρκίας.Η Κ. είναι το τρίτο σε μέγεθος νησί της Μεσογείου και ανήκει γεωγραφικά μεν στη Μικρά Ασία, πολιτικά όμως στην Ευρώπη. Ο πληθυσμός της είναι 80% Ελληνοκύπριοι …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”